Đột quỵ là bệnh lý cùng nguy hiểm, được coi là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra tử vong nhanh chóng nếu người bệnh không được cứu chữa kịp thời, đúng cách. Chính vì lý do này, hãy cùng VietnamJapan tìm hiểu về đột quỵ là gì? Làm sao để giảm nguy cơ đột quỵ và cách phòng tránh nó trong bài viết này nhé.
Đột quỵ là gì?
Đột quỵ hay còn gọi là tai biến mạch máu não là tình trạng mà não bộ bị tổn thương nghiêm trọng do quá trình lưu thông máu não bị gián đoạn hoặc giảm đi đáng kể. Điều này khiến não bộ bị thiếu oxy và không đủ dinh dưỡng để nuôi các tế bào. Trong vòng vài phút nếu như không được cung cấp đủ máu thì các tế bào não sẽ bắt đầu chết dần.
Chính bởi vậy, người bị đột quỵ cần phải được sơ cứu đúng cách, cấp cứu ngay lập tức. Nếu thời gian kéo dài thì số lượng tế bào não sẽ chết dần và ảnh hưởng vô cùng lớn tới khả năng vận động và tư duy của cơ thể người, thậm chí là tử vong.
Phận loại các dạng đột quỵ
Hiện nay, có 2 dạng đột quỵ chủ yếu với nguyên nhân và cơ chế gây ra bệnh khác nhau đó là đột quỵ do xuất huyết và đột quỵ do thiếu máu.
Đột quỵ do thiếu máu cục bộ: Dạng đột quỵ này chiếm tới khoảng 85% tổng số ca bị đột quỵ hiện nay. Đây là tình trạng đột quỵ do các cục máu đông làm tắc nghẽn động mạch gây cản trở tới quá trình lưu thông máu lên não.
Đột quỵ do bị xuất huyết: Đây là tình trạng các mạch máu tới não bị vỡ dẫn đến máu chảy ồ ạt gây tổn thương và xuất huyết não. Tình trạng này cũng ít gặp hơn đột quỵ do thiếu máu cục bộ. Nguyên nhân dẫn tới mạch máu bị vỡ đó là do thành động mạch mỏng yếu hoặc có xuất hiện các vết nứt, rò rỉ.
Nguyên nhân dẫn đến đột quỵ là gì?
Có rất nhiều yếu tố dẫn tới nguy cơ bị đột quỵ tăng cao. Bao gồm các yếu tố mà chúng ta không thể thay đổi và các vấn đề bệnh lý.
Các yếu tố không thể thay đổi
- Tuổi tác: Đột quỵ không phân biệt tuổi tác, bất cứ ai cũng có nguy cơ bị. Tuy nhiên, người lớn tuổi có nguy cơ bị đột quỵ cao hơn với người trẻ. Từ sau 55 tuổi trở đi, cứ mỗi 10 năm thì nguy cơ bị đột quỵ lại tăng lên gấp đôi.
- Giới tính: Theo nhiều nghiên cứu cho thấy nam giới thường có nguy cơ bị đột quỵ cao hơn nữ giới.
- Tiền sử bệnh của gia đình: Người mà có người thân trong gia đình đã từng bị đột quỵ thì nguy cơ họ bị đột quỵ sẽ cao hơn người bình thường.
- Chủng tộc: Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng người Mỹ gốc Phi có nguy cơ mắc đột quỵ cao gần gấp 2 lần so với người da trắng.
Các yếu tố về bệnh lý
- Tiền sử bị đột quỵ: Người đã có tiền sử bị đột quỵ thì nguy cơ cao sẽ bị tái đột quỵ, đặc biệt là trong vòng vài tháng đầu. Nguy cơ này sẽ kéo dài tới khoảng 5 năm và sẽ giảm dần theo thời gian.
- Bệnh đái tháo đường: Mắc các vấn đề có liên quan tới đái tháo đường đều có khả năng làm nguy cơ đột quỵ tăng cao.
- Bệnh lý tim mạch: Người mắc bệnh lý tim mạch sẽ có khả năng bị đột quỵ cao hơn so người bình thường
- Huyết áp cao: Bệnh lý này gây gia tăng sức ép lên thành động mạch, lâu dần sẽ khiến thành động mạch bị tổn thương và dẫn tới xuất huyết não. Bên cạnh đó, cao huyết áp còn tạo điều kiện cho các cục máu đông hình thành, phát triển và cản trở quá trình lưu thông máu lên não.
- Mỡ trong máu: Lượng cholesterol cao có thể làm tích tụ trên thành động mạch và tạo nên vật cản làm tắc nghẽn mạch máu não.
- Thừa cân, béo phì: Tình trạng này có thể dẫn tới nhiều bệnh lý như mỡ máu, cao huyết áp, tim mạch và làm tăng nguy cơ bị đột quỵ.
- Hút thuốc lá: Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra người hút thuốc lá có nguy cơ bị đột quỵ cao gấp 2 lần người bình thường. Khói thuốc sẽ làm tổn thương các thành mạch máu, làm gia tăng quá trình xơ cứng động mạch. Không chỉ vậy, thuốc lá còn gây hại tới phổi, khiến cho tim phải làm việc nhiều hơn và gây tăng huyết áp.
- Lối sống không lành mạnh: Bạn ăn uống không khoa học, điều độ, không cần bằng đủ các loại dưỡng chất và lười vận động là một trong những lý do dẫn đến bị đột quỵ. Ngoài ra, đột quỵ cũng được cho là có liên quan tới việc uống quá nhiều rượu, sử dụng các chất kích thích…
Dấu hiệu của nạn nhân bị đột quỵ là gì?
Theo các chuyên gia y tế từ Cấp Cứu Vàng – Đơn vị cung cấp dịch vụ sức khỏe và y tế khẩn cấp cho biết thì các dấu hiệu bệnh đột quỵ có thể xuất hiện đột ngột và biến mất rất nhanh, nó lặp đi lặp lại nhiều lần, bao gồm:
- Cơ thể mệt mỏi và đột nhiên cảm thấy không còn sức lực, tê cứng cơ mặt hoặc một nửa mặt, nụ cười bị méo.
- Cử động rất khó hoặc không thể cử động chân tay, bị tê liệt một bên cơ thể. Dấu hiệu đột quỵ chính xác nhất đó chính là không thể nâng hai cánh tay lên qua đầu trong cùng một lúc.
- Khó phát âm, nói không rõ ràng, bị dính chữ, nói ngọng bất thường hoặc mất luôn ngôn ngữ. Bạn có thể nhận biết bằng cách thử nói các câu đơn giản và yêu cầu người bệnh nhắc lại, nếu họ không thể nhắc lại được đó chính là những dấu hiệu đột quỵ.
- Bị hoa mắt, chóng mặt, cơ thể bị mất thăng bằng đột ngột và không phối hợp được các hoạt động. Thị lực bị giảm, mắt mờ và không nhìn rõ
- Cơn đau đầu tới rất nhanh và đau dữ dội, có thể gây buồn nôn hoặc bị nôn
Tuy nhiên nếu có trường hợp xấu xảy ra hãy nhanh chóng gọi ngay dịch vụ thuê xe cấp cứu để đưa bệnh nhân đến bệnh viện sớm nhất.
Làm sao để giảm nguy cơ đột quỵ
Theo các chuyên gia, y bác sĩ chuyên chăm sóc người cao tuổi sau đột quỵ tại viện dưỡng lão cao cấp Bình Mỹ cho biết thì cách tốt nhất để làm giảm nguy cơ đột quỵ đó là:
Chế độ dinh dưỡng
Nguyên nhân gây ra bệnh đột quỵ đến từ các bệnh lý và yếu tố khác nhau. Bạn cần chú trọng tới chế độ dinh dưỡng, bởi đây là yếu tố quan trọng quyết định hình thành các bệnh lý này. Bạn có thể tham khảo chế độ dinh dưỡng như sau để giảm nguy cơ đột quỵ hiệu quả:
- Ăn nhiều các loại rau củ quả, ngũ cốc, các loại đậu
- Bổ sung protein cho cơ thể bằng cách ăn nhiều thịt trắng, trứng, hải sản và hạn chế ăn các loại thịt đỏ
- Hạn chế các loại đồ ăn chiên xào, thực phẩm giàu chất béo và thức ăn nhanh
- Hạn chế sử dụng các loại nước ngọt, các thực phẩm chứa nhiều đường
- Uống nhiều nước thanh lọc cơ thể, sữa đậu nành, nước ép…
Tập luyện thể dục hàng ngày
Việc tập thể dục hàng ngày sẽ giúp tăng cường tuần hoàn máu, nâng cao sức khỏe và giúp tim mạnh khỏe mạnh. Bạn nên tập thể dục 30 phút mỗi ngày và ít nhất 4 lần mỗi tuần để giúp làm giảm nguy cơ dẫn tới đột quỵ.
Giữ ấm cho cơ thể
Bạn cần giữ ấm cho cơ thể, giữ gìn sức khỏe và đặc biệt đối với người lớn tuổi trong thời điểm giao mùa. Bởi nhiễm lạnh dễ gây tăng huyết áp khiến cho mạch máu bị vỡ.
Không hút thuốc lá
Hút thuốc lá là một trong những nguyên nhân gây ra đột quỵ. Thuốc lá còn gây hại tới sức khỏe của chính người hút và những người xung quanh. Nếu như bỏ thuốc lá trong vòng 2 – 5 năm, nguy cơ bị đột quỵ sẽ giảm rất nhiều và ngang bằng với người chưa bao giờ hút thuốc. Bên cạnh đó, bạn cũng không nên lạm dụng rượu bia, đồ uống có cồn bởi đây cũng là nguyên nhân dẫn tới đột quỵ.
Kiểm tra sức khỏe định kỳ
Bạn nên thường xuyên đi kiểm tra sức khỏe định kỳ để sớm phát hiện ra các yếu tố gây ra các bệnh lý dẫn tới đột quỵ và chủ động can thiệp để giúp phòng tránh bị đột quỵ hiệu quả.
Trên đây là những chia sẻ về các vấn đề liên quan tới bệnh đột quỵ. Hy vọng với thông tin mà chúng tôi cung cấp sẽ giúp bạn hiểu hơn về đột quỵ là gì cũng như cách để phòng tránh, giảm nguy cơ bị đột quỵ và giữ cho mình một sức khỏe tốt nhất.